Арассыыйаҕа Билим күнүн чэрчитинэн Бөтүҥ орто оскуолатыгар Н.Е. Иванов төрөөбүтэ 90 сылын көрсө оскуола иһинэн ыытыллар үгэскэ кубулуйбут «Ивановскай ааҕыылар» 6 оскуола холбоһуктаах атын халыыбынан ыытылыннылар. Видео сибээс нөҥүө Бүлүү улууһуттан Бөкчөҥө, Нам улууһуттан Бөтүҥ орто оскуолаларын үөрэнээччилэрэ уонна Николай Егорович директордаабыт Эмис, Абаҕа, 1-кы нүөмэрдээх Амма орто оскуолалара кыттыыны ыллылар. Ааҕыы 7 хайысханан аттарылынна. Барыта 63 оҕо чинчийэр үлэлэрин көмүскээтилэр, 9 төрөппүт дьиэ кэргэҥҥэ оҕону иитии туһунан санааларын үллэһиннилэр.
Түмүккэ, улахан дьон секциятыгар төрөппүттэргэ Амма Бөтүҥүттэн «Сөбүлүүр дьарыкпыт дьиэ кэргэн тутула» дакылаатын Слепцов Иннокентий Иннокентьевич кыайыылааҕынан таҕыста.
Оҕолорго педагогика, филология хайысхатын түмүгэ маннык буолла: алын сүһүөххэ «Саха сирэ уонна саха литературатын суруйааччылара» үлэтинэн Эверстова Камила Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кыл. үөр. – 1 м. (сал. Дьяконова М.К.), «Уйбаан Бөтүүнүскэй» үлэтинэн Попов Семен Бөтүҥ орто оскуолатын 1 кыл. үөрэнээччитэ 1 м. буолла (сал. Иванова М.Д.), «Сравнение образов уток» үлэтинэн Слепцова Күннэй Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кыл. үөрэнээччитэ – 1 м. (сал. Давыдова Н.И.), Нестерева Милана «Өс хоһооно – тыл симэҕэ» Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал. Давыдова Н.И.), Андреев Аристон «Коты и кошки блокадного Ленинграда» Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал. Давыдова Н.И.), «Аал луук мас» үлэтинэн Жиркова Мариелла Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал. Дьяконова М.К.), «Амма улууһун олоҥхоһут суруйааччылара» Никитин Дамир Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал. Дьяконова М.К.). «Семейное животноводство» Романов Альберт Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ –2 м. (сал. Дьяконова М.К.), «Предания из книги воспоминаний моего прадеда» Лазарев Айыллаан үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «б» кылаас үөрэнээччитэ –1 м. (сал. Сидорова Е.Е.), «Үлэ киһини киэргэтэр» үлэтинэн Давыдова Кэрэчээнэ Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «а» кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал. Гоголева Д.Е.).
Орто бөлөххө «Создание настольной игры по школьным произведениям и по теории русской литературы» Шилова Валерия В.Г. Короленко аатынан 1-кы нүөмэрдээх Амма орто оскуолатын 7 кылаас үөрэнээччитэ 1 м. буолла (сал. Заборовская Л.А.); «Звукоцвет как способ анализа стихотворений» үлэтинэн Сдвижкова Күннэй Бөтүҥ орто оскуолатын 6 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Иванова А.Г.); «Якутия в мемуарах и стихах Г.И. Чулкова» үлэтинэн Адамова Виолетта В.Г. Короленко аатынан 1-кы нүөмэрдээх Амма орто оскуолатын 6 «в» кылаас үөрэнээччитэ 3 м. (Ядрихинская А.Е.).
Улахан бөлөххө: «Литературный перевод стихотворения И.Н.Корякина «Бөтүҥ чаҕыл уоттара» Петрова Надя Бөтүҥ орто оскуолатын 9 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал. Егорова А.В., Фомина У.М.).
Кыраайы үөрэтии уонна история хайысхатыгар: алын сүһүөххэ 3 кылаастарга «Откуда появились пуговицы?» үлэтинэн Татаринова Айна – 1м., «Федор Охлопков» үлэтинэн Васильев Сандаар – 2 м., «Три брата» үлэтинэн Попова Влада – 3 м.(сал. Дьяконова М.К.), «Ааспыт кэм суолларынан» үлэтинэн В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолатын Ларионова Виолетта Николаев 4 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м., (сал.Неустроева Т.Г.), «Көлүөнэттэн көлүөнэҕэ» Нам улууһун Е.С.Сивцев-Таллан Бүрэ аатынан Бөтүҥ орто оскуолатын 4 кылаас үөрэнээччитэ Васильев Эдгар – 2 м. (сал. Васильева Н.С.), Чабыкина Виола «Өбүгэттэн кэлбит төрүт дьарык» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «а»кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал.Гоголева Д.Е.).
Орто сүһүөххэ: «Ала булкун олоҥхо бухатыырын балаҕанын уонна Додор кулуба дьиэлэрин технологиятын тэҥнээн көрүү» В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолатыттан Николаев Эрчим 8 кылаас үөрэнээччитэ 1 м.(сал. Гаврильева А.Н.), Бүлүү Бөкчөҥө орто оскуолатыттан «История первой электростанции в Бекчегинском наслеге» Дмитриев Саян 6 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал. Калачева В.И.), «Локомобиль» Неустроев Харысхан, Слободчиков Сандал Бөтүҥ орто оскуолатын 6 кылаас үөрэнээччилэрэ – 2 м. (сал. Новикова Н.И.)., «Организация ысыаха якутов по материалам олонхо» үлэтинэн В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолатын Николаев Алгыстаан 7 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал. Стручкова Нь.В.), Хоту олоҥхоҕо уот бэлиэлэрин этнографическай ырытыы (Д.А. Томская — Чаайка «Үчүгэй Үөдьүгүйээн, Куһаҕан Ходьугур» олоҥхотун холобурунан) үлэтинэн Борисова Айсена Бөтүҥ орто оскуолатын 7 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал. Никифоров Е.Т.), Обутова Нарыйаана, Павлова Диана «Якутское платье халадай» – 3 м. (сал. Никифоров Е.Т.).
«Физико-техническэй, математическай» хайысхаҕа алын сүһүөххэ Степанов Дамир «Моя первая мобильная игра» Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ — 1 м., (сал. Давыдова Н.И.),
«Оригами» үлэтинэн Сергеева София Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал. Давыдова Нь.И.), «Шахмат польза или вред» үлэтинэн Артемьев Андрей Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Дьяконова М.К.), «Сколько стоит курение» үлэтинэн В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолата Захаров Алеша 4 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал. Неустроева Т.Г.,Захарова Е.П.), «Суоттаан кыай» үлэтинэн Петров Вова Бөтүҥ орто оскуолатын 4 “а” кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Гоголева Д.Е.), «Наши налоги» Маркова Агафия үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «б» кылаас үөрэнээччитэ –1 м. (сал.Сидорова Е.Е.)
Орто бөлөххө «Оптимизация семейного расхода» үлэтинэн Артемьева Арина Бөтүҥ орто оскуолатын 6 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Артемьева Н.В.), «Разработка и создание виртуального музея» Иванов Айдын, Неустроев Максим Бөтүҥ орто оскуолатын 7 кылаас үөрэнээччилэрэ – 2 м. (сал. Ефремов Г.М.).
Тулалыыр эйгэ хайысхатыгар «Неживая природа» салаатыгар «Черная дыра – загадка Вселенной» үлэтинэн Иванов Айсаар Бөтүҥ орто оскуолатын 1 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Иванова М.Д.), Татаринов Моисей «Сотовай телефон – туһата уонна буортута» Бөтүҥ орто оскуолатын 1 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Иванова М.Д.), Егорова Айталыына «Апельсин» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 1 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал. Иванова М.Д.), Уваров Эрсан «Звездное небо Бетюня» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Давыдова Н.И.), Егоров Алеша «Изготовление биопластика в домашних условиях» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Давыдова Н.И.), Дьячковский Дамир «Мое инженерное мышление через конструктор лего» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 2 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Давыдова Н.И.), «Изготовление топливных брикетов» Иванов Ньургун Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Дьяконова М.К.), Егорова Ньургуяна «Фенологические наблюдения за земляникой в саду» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал. Семенова О.Н.), «Сравнение яиц» Гурьева Нелли Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал.Дьяконова М.К.). Баранов Ромир «Картина в технике Айрис фолдинг» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «а» кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Гоголева Д.Е.,Слепцова Е.С.), Стручков Степа «Бизнес-план по разведению кур несушек «Золотое яичко» үлэтинэн 4 кылаас Бүлүү Бөкчөҥө орто оскуолатын үөрэнээччитэ – 2 м. (сал. Унарова В. А.).
«Живая природа» «Рыболовство в моей семье» үлэтинэн Платонов Костя В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолатын 1 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Петрова Е.И.)., «Цветочный сад» бырайыагынан Гурьева Алия, Попова Мичийэ Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччилэрэ – 1 м. (сал.Дьяконова М.К.), «Hand made из природного материала “Игрушки из дерева с использованием органических красок» Данилов Конон Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Дьяконова М.К.), «Айылҕа бэлэҕэ» Рязанский Эрсан, Никитин Коля Бөтүҥ орто оскуолатын 3 кылаас үөрэнээччилэрэ – 3 м. (сал.Дьяконова М.К.), Васильев Васиян «Акулы» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «б» кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Сидорова Е.Е.), «Польза и вред от футбола» Куприянов Олег үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын 4 «б»кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал.Сидорова Е.Е.).
«Естествознание» хайысхатыгар «Хортуоппуй өлгөм үүнүүтүн ньымалара» үлэтинэн В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолатын Тимофеев Матвей 5 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал. Стручкова Нь.В.), «Выращивание микрозелени» үлэтинэн А.Е.Кралин аатынан Абаҕа орто оскуолатын Сутакова Аврора 5 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Оконешникова М.К., Шергина Т.А.), «Бетюнская глина: свойства и применение» Непомнящая Карина, Жиркова Амелия үлэлэринэн 6 кылаас үөрэнээччилэрэ – 2 м. (сал.Семенова О.Н.), «Разведение Гуппи» үлэтинэн А.Е.Кралин аатынан Абаҕа орто оскуолатын Карпова Ева 5 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал.Шергина Т.А.), «Волшебная глина» үлэтинэн Бөтүҥ орто оскуолатын Егоров Дима 5 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал.Слепцова Е.С. ).
Орто сүһүөххэ: «Дендрологическая характеристика территории экопарка Хотуйа» Бөтүҥ орто оскуолатыттан Назарова Настя 7 кылаас үөрэнээччитэ 1 м.(сал. Семенова О.Н., Назарова И.И.), «Содержание скаковой лошади в ЯПХ семьи Лазаревых с. АбагаАмгинского улуса» үлэтинэн А.Е.Кралин аатынан Абаҕа орто оскуолатын Лазарев Миша 8 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Оконешникова М.К.), «Закладка лесопитомника древесных и кустарниковых растений Амги» Бөтүҥ орто оскуолатыттан Назарова Настя 7 кылаас үөрэнээччитэ 3 м.(сал. Назарова И.И.), «Мыловарение» Бөтүҥ орто оскуолатыттан Адамов Денис 8 кылаас үөрэнээччитэ 3 м.(сал. Назарова И.И.)
Улахан бөлөххө: «Сравнительная характеристика морфометрических параметров хвои» Неустроева Вика Бөтүҥ орто оскуолатын 9 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Семенова О.Н.), «Сравнительная характеристика морфометрических параметров хвои» Неустроева Вика Бөтүҥ орто оскуолатын 9 кылаас үөрэнээччитэ – 1 м. (сал.Семенова О.Н.), «Олоххо-дьаһахха туттуллубат маллар тобохторун сөпкө харайыы» Бубякин Богдан В.М.Новиков-К.Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолатын 11 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Захарова Е.П.), «Кариес» Чирикова Селена Бөтүҥ орто оскуолатын 10 кылаас үөрэнээччитэ – 2 м. (сал.Назарова И.И.), «Инфекционные болезни» Филатов Харысхан Бөтүҥ орто оскуолатын 10 кылаас үөрэнээччитэ – 3 м. (сал.Назарова И.И.)
Тэрээһиҥҥэ Николай Егорович кэргэнэ Анна Денисовна Иванова кыттыыны ылла. Дьүүллүүр сүбэҕэ Н.Е. Иванов кыыһа Оксана Николаевна, таайдара Руслан Денисович, Егор Денисович Алексеевтар, аймахтарыттан түмэл үлэһитэ Ольга Петровна Егорова, Яковлева Галина Ивановна үлэлээтилэр уонна тастан Григорьева Анна Ивановна, Орлова Ирина Николаевна, Нестерев Степан Дмитриевич экспертээтилэр.
Бу күн Н.Е. Иванов үлэлээн ааспыт оскуолатын директордара Александрова Людмила Кимовна, Захаров Гаврил Дмитриевич, Иванова Акулина Семеновна кини туһунан ахтан-санаан аастылар.
Анастасия Лазарева, пресс-киин салайааччыта.