Бүгүн ытыктыыр киһибит, биир дойдулаахпыт Саха норуодунай суруйааччыта, драматург, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Амма, Үөһээ-Бүлүү, Томпо улуустарын, Соморсун, Судҕаччы нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо Дмитрий Наумов- Миитэрэй Наумов 75 сааһын томточчу туолла.
Дмитрий Федосеевич 1948 сыллаахха алтынньы 6 күнүгэр Амма оройуонун Сулҕаччы нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ, биһигэ ыйаммыта. 1967 сыллаахха Амма орто оскуолатын бүтэрэн, Саха судаарыстыбаннай университетыгар үөрэнэн, учуонай-зоотехник идэтин ылбыта. Кини олоҕун оҥкулларын сылларынан сааһылаан көрдөххө, 1971 — 1975 сс. Үөһээ Бүлүү улууһугар «Сельхозтехника» тэрилтэ оробуочайа, 1975 — 1978 сс. Үөһээ Бүлүү улууһун Намыгар И. Барахов аатынан совхозка зоотехник, 1978 — 1979 сс. Нам орто оскуолатыгар (Үөһээ Бүлүү) учуутал, 1979 — 1983 сс. Нам сельсоветын исполкомун (Үөһээ Бүлүү) бэрэссэдээтэлэ, 1983 — 1990 сс. И. Барахов аатынан совхоз дириэктэрин солбуйааччыта — кормопроизводство сыаҕын начальнига, 1990 — 1992 сс. И. Барахов аатынан совхоз дириэктэрэ, 1995 — 2000 сс. Амма улууһун баһылыга, 2000 — 2003 сс. СӨ тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ, 2003-2007 сс. СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, 2007 — 2008 сс. «Алмазы Анабара» генеральнай дириэктэрин солбуйааччыта, 2008 сылтан Амма улууһуттан СӨ Ил Түмэҥҥэ дьокутаата, тыа уонна аграрнай бэлиитикэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ. Ити курдук Дмитрий Федосеевич ханна да буоллар, бэйэтин муударай салайыытынан Сахатын сирин, улууһун сайдарыгар бэйэтин кылаатын киллэрбитэ. Кини таһаарыылаах үлэтэ сыаналанан СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Амма, Үөһээ-Бүлүү, Томпо улуустарын Ытык олохтооҕо буолбута. Айар үлэнэн дьарыктаныыта эмиэ ситиһиилэнэн, Саха сирин Суруйааччыларын холбоһуктарын чилиэнэ буолан, ааспыт сылга норуот суруйааччыта үрдүк билиниини ылбыта.
Дмитрий Федосеевич Амма улууһугар баһылыгынан үлэлии олорор кэмигэр “Амгинский улус. История. Культура.Фольклор” – Амма историятын толору кэпсиир улахан хомуурунньук бастакы чааһын таһаартарбыта. “Идэһэ” – улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын көрүү-атыы быыстапкатын бастаан тэрийбитэ. Элбэх кинигэ уонна саҥарар электроннай кинигэ ааптара. Олор истэригэр “Төрүт буор”, “Дэриэбинэм барахсан”, “Тыа ыала барахсан”, “Деревенька моя”, “Дэриэбинэм барахсан” – халыҥ хомуурунньук, “Чомойор кыыһа”, “Өйдөөн көрбүтүм”, “Кинилэр дьоллоох саллааттар этэ”, “30 кэпсээн” “Ааспыт үйэлэр оҕолоро, аныгы үйэ …оҕонньотторо”, историко-документальнай “Айаал Лазарев Азия континенын дуолан бухатыыра”, “Афанасьев Николай Егорович”, “Леонид Васильевич Киренскай”, “Президент Штыров уонна тыа сирэ”, оҕолорго аналлаах “Кэрэмэс”, “Саардаана сибэкки”, “Дьүкээбил уонна Кустук Куо”, “Сказка о полевом цветке Сардана”, “Дюкэбил и красавица Сардана”. Маны таһынан элбэх “саҥарар кинигэ” (электроннай кинигэ ааптара). Ол курдук “Миитэрэй Наумов кэпсээннэрэ”, “Дэриэбинэ сонуннара”. “Мин кыракый дэриэбинэм”, “Ыстаалын мэтээлэ” уо.д.а.
Дмитрий Федосеевич Наумов — Миитэрэй Наумов идеятынан, сүүрүүтүнэн-көтүүтүнэн төрөөбүт төрүт буоругар Сулҕаччыга, 2010 сыллаахха, Улуу Кыайыы 65 сылыгар “Оҕо уонна оҕус күүһүнэн Кыайыыны” диэн ааттаах 1941-1945 сс колкуоска үлэлээн, кыайыыны уһансыбыт сэрии сылын оҕолоругар аналлаах боруонсаттан кутуллубут өйдөбүнньүк үйэлээх пааматынньыга турбута.
Дьоһун, убаастыыр киһибитин Дмитрий Федосеевыһы 75 сааһын туолбут үбүлүөйдээх күнүнэн истиҥник эҕэрдэлиибит. Биһиги олохтоох Сулҕаччытааҕы модельнай бибилэтиэкэбит кини аатын 2018 сыллаахтан сүгэр. Маннык ытыктабыллаах, норуот суруйааччытыгар тиийэ үүммүт биир дойдулаахпыт бибилэтиэкэбит күндү ыалдьыта. Дойдутугар кэллэҕинэ хайаатар да сылдьан, оҕолору кытта көрсөн, тылын-өһүн тириэрдэн барар. Билигин хапытаалынай өрөмүөнү баран сылдьар. Ол кини үбүлүөйдээх сылыгар түмүктэнэн, үлэҕэ киирэр үөрүүлээх түгэнин күүтэбит
Елена ПОПОВА