Үтүө сүбэһиппит, холобур оҥостор киһибит

Саха сиригэр оҕо суруйааччытын быһыытынан киэҥник биллэр поэт, прозаик, норуоттар икки ардыларынааҕы Суруйааччылар түмсүүлэрин, СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, Сэбиэскэй эргиэн, СӨ бэчээтин туйгуна, журналистикаҕа “Кыһыл көмүс бөрүө” бириэмийэ лауреата, Амма улууһун уонна Бөтүҥ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, «Ытык аҕа» бэлиэ хаһаайына, сэмэй майгылаах үтүөкэн киһи Иван Никитич Корякин – Уйбаан Бөтүүнүскэй бүгүн “лоп” курдук 85 сааһын туолла.

Ытыктыыр аҕа табаарыспыт Иван Никитич, бэйэбит испитигэр таптаан ааттыырбытынан Никиитис биһиги эрэдээксийэбитигэр сүүрбэттэн тахса сыл эҥкилэ суох үлэлээн саастыылаахтарыгар даҕаны, эдэрдэргэ даҕаны дириҥник ытыктатар. Кинини хаһан даҕаны ыксаан ыгылыйа дуу, тугу эмэ мөҕүттэрин дуу истибэккин. Киэҥ, холку майгытын киһи сөҕөр эрэ. Аргыый наллаан сылдьан үлэтин ким-хайа иннинэ бүтэрэ-оһоро охсубута эрэ баар буолааччы, матырыйаалын хаһыакка хойутаппыта диэн, бука, суох буолуохтаах. 1981 сыллаахха оччолорго “Коммунизм тутуутугар”  хаһыакка кэлиэр диэри атыы-эргиэн эйгэтигэр үлэлээтэр даҕаны, улууһун уонна өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар общественнай корреспонденнаабыт буолан тыа хаһаайыстыбатын уонна экономика отделын сэбиэдиссэйин дуоһунаһын сүгэһэр гымматаҕа. Онуоха дьон олоҕун-дьаһаҕын, үлэтин-хамнаһын суруйарга, сырдатарга оҕо эрдэҕиттэн баҕалааҕа эмиэ олук буоллаҕа эбээт.

Амма оройуона тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар оройуон буоларынан Иван Никитич кэллэ кэлээт үлэҕэ-хамнаска төбөтүн оройунан түспүтэ. Оччолорого социалистическай куоталаһыы муҥутуурдук тэриллибит сыллара этилэр. Ынахтан өлгөм үүтү ыаһыҥҥа, сүөһү сиир үрдүк хаачыстыбалаах дороххой аһылыгын бэлэмнээһиҥҥэ, сиилэстээһиҥҥэ, эбии аһылыгы оҥорууга, бурдукка үрдүк үүнүүнү ылыыга, хортуоппуйу үүннэриигэ, сири таҥастааһыҥҥа, ыччат сүөһүнү төлөһүтүүгэ уо.д.а. тирээн турар боппуруостарга Иван Никитич ыстатыйалара хас хаһыат нүөмэрин ахсын бэчээттэнэллэрэ. Үлэ бастыҥнара, маяктара холобур буолан сырдатыллаллара. Ити кэмҥэ П.И. Яковлев хас биирдии ынаҕыттан 5232 киилэ үүтү ыан өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ көрдөрүүлэнэн Социалистическай Үлэ Геройун аатын ылбыта.

Аны кырыс сирдэри туһаҕа таһаарыы, Мээндигигэ, Сэргэ Бэскэ, Олом Күөлүгэр, Булуҥҥа, Лээгигэ маҥнайгы десаннар түһүүлэрин, онно оройуон тэрилтэлэрэ хайдах үлэлээбиттэрин билиһиннэрии барыта хаһыат нөҥүө сырдатыллара. Кэмэ оннук буолан, критическэй даҕаны ыстатыйалар быыстала суох бэчээттэнэллэрэ. Онон итэҕэс-быһаҕас туоратылларыгар Иван Никитич сытыы бөрүөтүн туһата эмиэ баара мэлдьэх буолбатах.

Аны биир сөҕөрбүт баар, ааспыт үйэ  80-с сылларын саҕаланыыларыттан сүүрбэ биирис үйэ саҕаланыытыгар диэри редакцияҕа үлэлиир кэмигэр Никиитис куруук Бөтүҥтэн сатыы сылдьан үлэлээбитэ. Сайынын сыралҕан куйааһы, кыһын тоһуттар тымныыны аахсыбакка күн ахсын үлэ чааһын саҕаланыыта остуолугар “тук” курдук олорор буолар. Билигин такси, тырааныспар арааһа үөдүйбүтүн иһин, урукку кэмҥэ атах тардыстар көлөҕө тиксэрэ ахсааннаах буоллаҕа. Ону ол диэбэккэ үлэтигэр хойутаабыта диэн суох, көр, оннук эппиэтинэстээх, үлэтигэр бэриниилээх этэ, биһиги Уйбааммыт. Оннук тыа хаһаайыстыбатын отделын солбуллубат эрэдээктэрэ буолан эдэрдэри, ыччаты суруналыыс идэтин кистэлэҥнэригэр, үөрүйэхтэригэр такайбыта баһаам. Бэрт наҕыл эрээри, киһи болҕойон истэр сыыйан таһаарар куолаһын билигин даҕаны суохтуубут.

Суруналыыстыка эйгэтигэр үлүскэн үлэни кыайа тутарын таһынан Никиитиспит саха литературатыгар эмиэ биллэр-көстөр суолу тэлэр. Саха ааҕааччыларыгар киэҥник биллэр суруйааччы, СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, сүүрбэччэ кинигэ ааптара. Бэлиэтии көрөрбүт баар, хас биирдии кэсээннэрэ төрөөбүт дойдуга, тыа сиригэр тапталга курдаттыы таттарыылаахтар. Ордук табыллан кырачааннарга суруйар. Ол иһин айымньыларын уһуйааннарга, оскуолаларга үөрэтэллэр. Онуоха кини элбэх оҕолооҕо таайара буолуо дии саныыгын. Кэргэнинээн Евдокия Семеновна Новиковалыын 8 оҕону атахтарыгар туруорбуттара – бэйэтэ туспа хорсун быһыы диибит.

SONY DSC

Онон ытыктыыр киһибитин Уйбаан Никиитиһи олоҕун биир кэрэ кэрдиис кэминэн эҕэрдэлээн үтүө тыл кэрэтин, бастыҥын аныыбыт. Аҕа саастаах коллегабытыгар сааска бэриммэккэ айар үлэҥ оргууй аҕай иннин диэки дьүккүйэн истин диэн баҕа санаабытын тиэрдэбит. Урукку курдук массыыҥканан охсон лоһурҕатар кэм ааһан, көмпүүтэр диэн аныгы тиэхиньикэни баһылаабытын өссө үгүс сылларга туһалаатын, элбэх айымньы айыллан ааҕааччылар кэрэхсэбиллэрин ыла турдун. Улахан дьиэ кэргэниҥ тапталларыгар угуттанан чэгиэн, сүһүөҕүҥ үрдүгэр сырыт.

“Амма олоҕо” хаһыат коллектива.

Читайте дальше