Амма оройуонугар 28-с төгүлүн ыытыллар тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон таһаарааччыларын үлэлэрин түмүгүн таһаарар, атыыны-эргиэни оройуттан тутар тэрээһин бүгүн, сэтинньи 16 күнүгэр ыытылынна. Быйылгы Идэһэ бырааһынньыга Дьиэ кэргэн сылыгар ананан хас биирдии нэһилиэктэн дьиэ кэргэттэр ох курдук оҥостон, кустук курдук куоһанан киирэннэр бастыҥ ааты ылар иһин быыстапка эриэккэһин тардан кэбистилэр. Маны сэргэ аан бастакытын ыытыллар туорт оҥорооччулар күрэхтэрэ, «Идэһэ күүстээҕэ» сыарҕаны ыраахха соһууга куоталаһыы биир тыынынан ааста. Быйылгы «Идэһэ-2024» бырааһынньык түмүктэрин, хаамыытын хаартысканан кэпсиибит.
Идэһэлэнии күүтүүлээх кэмин туһунан саха классик суруйааччыларын элбэх айымньыларыгар ахтыллан ааһар. Онно барыларыгар бу күн төһөлөөх күүтүүлээҕин, сибиэһэй ис, эт тото-хана амсайа охсоору сып-сап туттунуулааҕын туһунан умсугутуулаахтык суруллар. Оттон аныгы кэмҥэ ынах, сүөһү ыал ахсын баар буолбатах. Онон, үгүс дьон бу курдук, бырааһынньыктан «идэһэлэнэр», сыл тахсар аһын-үөлүн хаһаанаары эрдэттэн үбүн-харчытын чөмчөтөр буолбуттара балачча буолла. Оттон биһиги, аммалар, норуот айымньытын дьиэтин территориятыттан, Албан Аат болуоссатыттан ким киилэнэн, ким миэстэнэн эппитин атыылаһар буолбуппут отучча сылга чугаһатта.
Ол эрээри, «Идэһэ» бырааһынньыгын аҥардас атыы-тутуу эрэ курдук ылынар тутах. Бу күн сылайары-сынньанары билбэккэ төгүрүк сылы эргиччи тигинэччи үлэлээн тыа хаһаайыстыбатын тутан сылдьар дьоммутун бэлиэтиир олохсуйбут үтүө үгэстээхпит. Ол сиэринэн бырааһынньык ыҥырыылаах ыалдьыта — СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников, СӨ тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл политикатын миниистирин солбуйааччы Прокопий Николаев, Амма улууһун баһылыга Степан Кузьмин, улуус депутаттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Колосов, тыа хаһаайыстыбатын управлениетын салайааччы Ион Кононов тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр уһулуччу көрдөрүүлээх дьоҥҥо үрдүк наҕараадалары туттардылар.
СӨ Ил Дарханын Грамотата — «Амма» АУо генеральнай дириэктэригэр Роман Сергеевич Спасьевка.
«СӨ агропромышленнай комплексын Бочуоттаах үлэһитэ» аат — «Амма» ТХППК буҕаалтыра Любовь Петровна Барановаҕа.
«Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын бэтэрээнэ» — үлэ бэтэрээнэ Степан Васильевич Чупровка.
«СӨ тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна» бэлиэ — Мээндигитээҕи ветеринарнай пуун ветеринарнай бырааһа Анастасия Иннокентьевна Филипповаҕа, «Амма» ТХППК буҕаалтыра Юлия Михайловна Гермогеноваҕа, «Кэскил» ХЭТ сүөһү көрөөччүтэ Егор Иванович Оконешниковка.
«СӨ доруобуйа харыстабылын туйгуна» бэлиэ — Амма Наахара «Дуораанчык» уһуйаанын гигиенаҕа инструктора Марианна Никоноровна Чеҥҥэ.
«Амма улууһа (оройуона)» МО Бочуотунай грамотата — Амма Наахара ветеринарнай пуунун бырааһа Юрий Егорович Алексеевка.
Оройуон баһылыгын Махтал суруга — Соморсун ветеринарнай пуунун бырааһа Петр Еремеевич Кононовка, «Соморсун» кооператив төһүү үлэһитэ Владимир Евгеньевич Григорьевка.
Улуус дьаһалтатын Махтал суруга — «Болугур» ТХПК үлэһитэ Айаал Гаврильевич Ивановка, «Кормилец» КФХ сүөһү көрөөччүтэ Виктор Павлович Мартыновка, ветеринарнай управление харабыла Иван Семенович Ксенофонтовка, КФХ баһылыга Семен Семенович Борисовка.
Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин Махтала — «Бөтүҥ» хаһаайыстыба ньирэй көрөөччүтэ Розалия Гаврильевна Непомнящаяҕа, «Соморсун» ТХПК тырахтарыыс-машиниһа Гаврил Дмитриевич Роббекка, Ю.П. Прокопьев бааһынай хаһаайыстыбатын сүөһү көрөөччүтэ Афанасий Филиппович Ларионовка, Сатаҕайдааҕы ветеринарнай учаастак сэбиэдиссэйэ Елена Андреевна Никитинаҕа, КФХ салайааччыта Виктор Васильевич Марковка, «Болугур» ТХПК кочегара Егор Егорович Осиповка, Болугуртан урбаанньыт Мария Ивановна Макароваҕа, Болугуртан урбаанньыт Екатерина Трофимовна Тимофееваҕа.
Ил Түмэн судаарыстыбаннай мунньах тыа сиригэр уонна аграрнай политикаҕа сис кэмитиэтин Бочуотунай грамотата — Амма Наахара ветеринарнай учаастагын сэбиэдиссэйэ Альбина Михайловна Устиноваҕа.
Ил Түмэн судаарыстыбаннай мунньах тыа сиригэр уонна аграрнай политикаҕа сис кэмитиэтин Махтала — КФХ баһылыга Оруджали Ашраф-оглы Гардашовка, «Үрүйэ» ТХПК зоотехник-селекционера Василий Васильевич Игнатьевка, КФХ салайааччыта Николай Павлович Кириллиҥҥэ, КФХ салайааччыта Айталина Петровна Самсоноваҕа.
Амма улууһун депутаттарын Сэбиэтин Бочуотунай грамотата — КФХ салайааччыта Василий Андреевич Никитиҥҥэ, урбаанньыт Татьяна Егоровна Павловаҕа, КФХ салайааччыта Василий Викторович Марковка.
Амма улууһун депутаттарын Сэбиэтин Махтала — КФХ салайааччыта Семен Семенович Степановка, КФХ салайааччыта Михаил Анатольевич Нестеревкэ, «Үрүйэ» кооператив буҕаалтыра Виктория Егоровна Емельяноваҕа, КФХ салайааччыта Матрена Петровна Федороваҕа, үлэ бэтэрээнэ Галина Никитична Устиноваҕа.
Амма улууһун тыа хаһаайыстыбатын управлениетын Махтала — «Амтан-Ас» ТХПК үлэһитэ Денис Егорович Карповка.
Амма улууһун тыа хаһаайыстыбатын управлениетын Махтал суруга — Бөтүҥ агрооскуолатын дириэктэрэ Акулина Семеновна Ивановаҕа, Бөтүҥ агрооскуолатын үөрэхтээһиҥҥэ маастара Туйаара Петровна Самсоноваҕа, Бөтүҥ агрооскуолатын технологияҕа учуутала Сандал Степанович Степановка, кэтэх хаһаайыстыбалаах Дмитрий Васильевич Пестеревкэ.
Тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр сыл бастыҥнара
«Бастыҥ нэһилиэк баһылыга» «Бөтүҥ нэһилиэгэ» МТ баһылыга Алексей Николаевич Никитин.
«Бастыҥ оҥорон таһаарар кооператив салайааччыта» — «Амма» ТХППК бэрэссэдээтэлэ Айысен Анатольевич Черноградскай.
«Бастыҥ КФХ салайааччыта» — Пелагея Петровна Иванова, Бөтүҥ.
«Тыа хаһаайыстыбатын бастыҥ исписэлииһэ» — Эмис нэһилиэгин исписэлииһэ Анна Николаевна Устинова.
«Бастыҥ кэтэх хаһаайыстыбалаах» — Соморсун нэһилиэгиттэн Василий Васильевич уонна Саргылана Николаевна Даниловтар дьиэ кэргэттэрэ.
«Бастыҥ тырахтарыыс-механизатор» — «Болугур» ТХПК тырахтарыыһа Афанасий Петрович Ксенофонтов.
«Массыынанан ыаһын бастыҥ оператора» — «Илгэ» хаһаайыстыба ыанньыксыта Лилиана Алексеевна Анисимова.
«Бастыҥ сылгыһыт» — КФХ салайааччыта Гаврил Алексеевич Илларионов.
«Бастыҥ бэтэринээр» — Соморсун учаастагын бырааһа Петр Еремеевич Кононов.
Ааспыт кураан сайын оттооһуҥҥа улуус баһылыга биллэрбит күрэҕин кыайыылаахтара
Кыра нэһилиэнньэлээх муниципальнай тэриллиилэргэ 3 миэстэ — Сулҕаччы нэһилиэгэ, 2 миэстэ — Майскай нэһилиэгэ, 1 миэстэ Эмис нэһилиэгэ. Улахан нэһилиэнньэлээх муниципальнай тэриллиилэргэ 3 миэстэ — Абаҕа нэһилиэгэ, 2 миэстэ Сатаҕай нэһилиэгэ, 1 миэстэ — Соморсун нэһилиэгэ.
Дьиэ кэргэттэр ортолоругар «Саха ыалын сандалы остуола» күрэх түмүгэ
«Сири оҥоруу сулууспата» судаарыстыбаннай тэрилтэ салайааччыта Афанасий Михайлович Семенов анал бирииһэ — Мария Викторовна, Назар Васильевич Черкашиннарга (Майскай) ананна. «Сиэдэрэй астаах сандалы» анал аат хаһаайыннара — Елена Спиридоновна, Иннокентий Николаевич Слепцовтар (Амма). «Ураты астаах сандалы» анал аат хаһаайыннара — Ирина Павловна, Дмитрий Васильевич Пестеревтэр (Эмис)
Дьиэ кэргэн сылыгар анаммыт күрэх үһүс миэстэтин хаһаайыннарынан Чапчылҕантан Матрена Васильевна, Павел Григорьевич Мидловецтар ыллылар. Иккис миэстэ хаһаайыннарынан Сатаҕайтан Светлана Михайловна, Семен Степанович Анисимовтар буоллулар. Кыайыылаах дьиэ кэргэнинэн Бөтүҥтэн Розалия Анатольевна, Алексей Николаевич Ивановтар ааттананнар 50 000 солк. сертификатынан бэлиэтэннилэр.
Чапчылҕантан Матрена Васильевна, Павел Григорьевич Мидловецтар
Сатаҕайтан Светлана Михайловна, Семен Степанович Анисимовтар
Бөтүҥтэн Розалия Анатольевна, Алексей Николаевич Ивановтар
Быйыл аан бастакытын ыытыллыбыт туорт оҥоруутун күрэҕэ
10 нэһилиэктэн 14 кэтэх хаһаайыстыбалаах, урбаанньыт үлэлэринэн кыттыыны ыллылар. Дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан «Ураты тортаах» Наталья Ефимова, «Ураты састааптаах туорт» Майя Сергеева, «Норуот биһирэбилэ» Людмила Сутакова, «Ураты билиһиннэрии» Ньургуйаана Шадрина, «Ювелирнай үлэлээх туорт» Елена Александрова, “Карамель» маҕаһыын анал бирииһэ Ньургуйаана Максимова, үһүс миэстэлээх Мария Ефремова, иккис миэстэлээх Штейнберг Лилия, кыайыылаах Алена Ефимова буоллулар.
«Идэһэ-2024» бырааһынньык биир сэргэх тэрээһинин — бурдуктаах сыарҕаны тардыыга «Идэһэ күүстээҕэ» Сулҕаччыттан Юрий Ефремов буолан 20 куул эбиэһинэн наҕараадаланна.
Бу курдук 28-с төгүлүн ыытыллар норуот бырааһынньыгыттан сылдьыбыт дьон бука бары астынан, дуоһуйан, илии тутуурдаах, өттүк харалаах төнүннүлэр. Бу киэһэ улуус элбэх ыалыгар сыалаах эт, эмис балык, араҥас арыы остуолга лөглөччү уурулуннаҕа.
«Амма олоҕо» хаһыат.