Муус устар бүтэһик күнүгэр Үлэ Дьоруойа П.И.Яковлев аатынан Амма Наахара орто оскуолатыгар сыллата ыытыллар «Сыл бастыҥ үөрэнээччитэ» улахан тэрээһин буолан ааста.
Ааспыт сыллартан быйыл тэрээһин арыый атыннык ыытылынна. Бу 2023-2024 үөрэх сылыгар үөрэххэ, билиигэ, спорка, араас күрэхтэргэ кыттыынан үөрэнээччилэргэ биирдиилээн баал турда. Бу тэрээһин 1992 сылтан ыытыллар. Алын сүһүөх биир бастыҥ учуутала Марианна Михайловна Устинова бастаан бу күрэҕи алын сүһүөх кылаастарыгар тэрийбитэ, кэлин оскуола барыта кыттыыны ылар буолбута. 32 сыл анараа өттүгэр аан маҥнай «Сыл бастыҥ үөрэнээччитэ» үрдүк аатын Зинаида Николаевна Устинова үөрэнээччитэ Стас Ксенофонтов ылбыта. Сүрүн сыалынан үөрэххэ кыһаллыы, дьоҕуру таба тайанан оҕону инники олоҕор суолталаах хаамыыны оҥороругар уонна билиигэ баҕалаах оҕо хайысхатын таларыгар күүс-көмө буолуу буолар. Киирии тылы оскуола дириэктэрэ Василий Александрович Яковлев эттэ. Салайааччы бастыҥтан бастыҥ үөрэнээччилэри билии түмүгүн бырааһынньыгынан эҕэрдэлээн бэлиэ күнү аста. Күүтүүлээх күн нуучча биллэр поэта А.С.Пушкин төрөөбүтэ 225 сылыгар ананан Пушкинскай баалынан саҕаланна. Үөрэнээччилэр бары урукку кэмнии таҥнан, симэнэн кэлэн кыралыын, улаханныын кыттан үҥкүлээбиттэрэ бу күнү олус киэргэттэ.
Баал кэннэ бастыҥтан бастыҥ үөрэнээччилэрбит ааттара ааттанна.
Алын сүһүөх үөрэнээччилэригэр предметнай олимпиадалар ыытыллыбыттарын түмүгүнэн нуучча тылыгар 1 миэстэ 2-с кылаас үөрэнээччитэ Даниэль Никитин, 2-с миэстэ 4кылаас үөрэнээччитэ Айсана Гаврильева, 3-с миэстэ 2-с кылаас үөрэнээччитэ Дайаана Алексеева таҕыстылар. Математикаҕа 3-с кылаас үөрэнээччилэрэ иннилэрин биэрбэтилэр. Ол курдук Шамиль Макаров уонна Аэлита Александрова 1-кы миэстэни ыллылар. 2-с миэстэни Семён Александров, 3-с миэстэни Аяна Никифорова ылан элбэх баалы суруннулар. Тулалыыр эйгэҕэ 1-гы миэстэҕэ 4-с кылаас үөрэнээччитэ Ваня Пахомов, 2-с миэстэни 2-с кылаас үөрэнээччитэ Айтал Макаров, 3-с миэстэни 2 кылаас үөрэнээччитэ Айаана Александрова ылары ситистилэр. Саха тылыгар 4 кылаас үөрэнээччитэ Айхаана Макарова кыайыылааҕынан таҕыста. 2 миэстэҕэ 3-с кылаас үөрэнээччитэ Семён Александров, 3-с миэстэҕэ 4-с кылаастан Айсана Гаврильева буолла. Ааҕыыга 1 миэстэни 3-с кылаастан Семён Александров, 2 миэстэни 4-с кылаастан Айсана Гаврильева, 3 миэстэни 2-с кылаастан Даниэль Никитин ыллылар. Элбэх кинигэни ааҕан
«Лучший читатель» анал ааты 3-с кылаас үөрэнээччитэ Урсууна Гаврильева ылла. Алын кылаастарга порфолио көрүүтүнэн анал ааттар иҥэрилиннилэр. 1 — 2 кылаастарга ыытыллыбыт «Портфолио» күрэҕэр анал ааттар иҥэрилиннилэр. «Я — спортсмен» анал ааты 2-с кылаастан Тунаара Кузьмина ылла. «Я — талант» 1-кы кылаас үөрэнээччитигэр Сандал Устиновка, «Я — интеллектуал» 1-гы кылаас үөрэнээччитигэр Саша Александровка, «Я-талант» 2-с кылаас үөрэнээччитигэр Юля Александроваҕа, «Лидер среди 1-2 классов» 1-гы кылаас үөрэнээччитигэр Марк Захаровка иҥэрилиннэ. Онтон 3-4 кылаастарга «Я-спортсмен» Аэлита Александрова, «Я — творец» Ньургустаана Гаврильева, «Я — талант», «Я — интеллектуал», «Я — лидер» 3-с кылаас бастыҥ үөрэнээччитэ Семён Александров ылары ситистэ. Түмүккэ алын сүһүөх «Сыл бастыҥ үөрэнээччитэ 2024» анал аат хаһаайынынан 3-с кылаас үөрэнээччитэ Семен Александров, 2-с миэстэҕэ 4-с кылаас үөрэнээччитэ Айсана Гаврильева, 3-с миэстэҕэ 3-с кылаас үөрэнээччитэ Шамиль Макаров тахсан өрөгөй үөрүүтүн биллилэр.
Улахан сүһүөххэ «Сыл бастыҥ үөрэнээччитэ 2024» Гран-При хаһаайкатынан 8-с кылаас бастыҥ үөрэнээччитэ Наина Зыкова буолла. Иккис миэстэҕэ 6-с кылаас туйгун үөрэнээччитэ Сайаана Макарова, 3-с миэстэни быйылгы сыл олох киэҥ аартыгар үктэнээри сылдьар 11-с кылаас үөрэнээччитэ Мирослав Романов тахсан кыһамньылаах үлэ сыанабылын ылыаҕын ыллылар. Онтон хайысхаларынан түмүк маннык буолла. Математика уонна информатика 1-кы миэстэни 6 кылаастан Сайаана Макарова, 2-с 7-с кылаастан Дима Ефремов уонна 3-с миэстэни 6-с кылаастан Слава Никифоров ыллылар. Естественнай билим хайысхатыгар 1-кы миэстэни 8 кылаастан Наина Зыкова, 2-с миэстэни 11-с кылаастан Мирослав Романов, 3-с миэстэ 10-с кылаастан Юлия Пахомова таҕыстылар.Общество, история, георафия хайысхатыгар 1-гы миэстэ 10-с кылаастан Сайаана Яковлева, 2 миэстэ 8-с кылаастан Наина Зыкова, 3-с миэстэ 7-с кылаастан Дамир Мартынов буолан инники күөҥҥэ түстүлэр. Филология хайысхатыгар 1-гы миэстэ 7-с кылаастан Дима Устинов, 1-с миэстэ 8-с кылаастан Кюндюнэ Степанова, 3-с миэстэ 8-с кылаастан Яна Егорова тахсан кыайыы кынаттаннылар. Искусство, технология хайысхатыгар 1-кы миэстэ 7-с кылаас үөрэнээччитэ Амелич Алексеева, 2-с миэстэ 8-с кылаас үөрэнээччитэ Кюндюнэ Степанова, 3-с миэстэ 5-с кылаас үөрэнээччитэ София Заборовская тахсан тарбахтарыгар талааннаахтарын көрдөрдүлэр. Физкультура, ОБЖ хайысхаҕа 1 миэстэни быйыл 11 кылааһы бүтэрэр Нарыйаана Макарова, 2-с миэстэни эмиэ 11-с кылаас үөрэнээччитэ Мирослав Романов, 3-с миэстэни 7-с кылаастан Алгыстаана Мартынова ылан бастыҥнарынан ааттаннылар.Маны сэргэ «Бастыҥ чиҥчийээччи» анал аат 1-кы миэстэтин 8-с кылаастан Яна Егорова, иккис миэстэни 11-с кылаастан Мирослав Романов, үсүһү 8-с кылаастан Наина Зыкова ылары ситистилэр. Бу үөрэх сылыгар араас күрэххэ кыттан ылбыт ситиһии түмүгэр 5-тэн 8 диэри кылаас үөрэнээччилэригэр «Я — лидер» анал аакка 1-кы миэстэҕэ 7-с кылаас үөрэнээччитэ Дамир Мартынов, 2-с миэстэҕэ 6-с кылаас үөрэнээччитэ Сайаана Макарова, 3-с миэстэҕэ 7-с кылаас үөрэнээччитэ Эрхан Ефремов тахсан кыайыылаах буоллулар. Онтон 9-стан 11-с кылааска диэри 11-с кылаастан иннилэрин биэрбэтилэр. Нарыйаана Макарова бастакы, Мирослав Романов иккис буолан бу сылга элбэх ситиһиилээхтэрин дакаастаатылар.
Бу күн бастыҥнарга бириэмийэлэри кимнээх туттардыларый? Социалистической Үлэ Дьоруойа П.И. Яковлев аатынан бириэмийэни Амма-Наахара муниципальнай тэриллии баһылыга Захар Семенович Александров, Амма Наахара нэһилиэгин аҕа саастаахтар сэбиэттэрин ааттарыттан Нина Романовна Гаврильева,
Герой ийэ Мария Лаврентьевна Александрова оҕолорун уонна сиэннэрин ааттарыттан бириэмийэни туттарда Дьоруой ийэ улахан оҕото Людмила Никаноровна Ксенофонтова, Амма Наахара орто оскуолатын коллективын аатыттан «Надежда Якутии» бэлиэ хаһаайына орто оскуола дириэктэрэ Василий Александрович Яковлев, Амма Наахара орто оскуолатын саха тылыгар уонна литературатыгар учуутала, өр сыл дириэктэринэн үлэлээбит Матрена Павловна Макарова уонна бу тэрээһини 1992 сыллаахха күн сирин көрдөрбүт, оскуолабыт биир бастыҥ учуутала Марианна Михайловна Устинова буолаллар.
«Оскуола салалтатыгар, чуолаан үөрэх чааһыгар дириэктэри солбуйааччы Наталья Дмитриевна Устиноваҕа «Сыл бастыҥ үөрэнээччитэ» күрэҕи саҥалыы тэрийэн ыыппыккытыгар, үгүс оҕо ситиһиитэ бэлиэтэммитигэр махтал маанытын аныыбыт. Оҕолорбут үөрэххэ кыһаллан хаачыстыбалаах билиини өссө да ылыахтара» — дэһэллэр төрөппүттэр. Онтон иитэр-үөрэтэр учууталлар «Күндү үөрэнээччилэрбит! Ситиһиинэн тохтоон хаалбакка билии кирилиэһин дабайан иһин! Элбэхтик үлэлээн үөрэххэ-үлэҕэ өрүү бастыҥ буолуҥ! Билиигитин хаҥатан ситиһиилээх дьон буолуҥ! Эһиги курдук үөрэнээччилэр биһиэхэ баалларыгар махтанабыт!» — диэн эҕэрдэлэрин тириэртилэр. Үчүгэй үөрэнээччи болҕомтолоох, элбэҕи эбии дьарыктанар, төрөппүт толору эппиэтинэһи сүгэн оҕотун инникитин оҥоруута буолар. Үөрэнээччи, төрөппүт, учуутал биир сыаллаах дьаныардаах үлэлэрин түмүгэ ситиһиилээх киһи буолан үүнүүгэ — тахсыыга сирдиир.
Ирина Корякина-Олесова.