Дмитрий Пестерев “Кыраттан саҕалаан үлэлиэххэ эрэ наада”

Эмис нэһилиэгин элбэх оҕолоох эдэр ыалын аҕа баһылыга Дмитрий Пестерев ааспыт сылтан саҕалаан сүөһү иитиитинэн дьарыгырбыт. Эдэр киһи бу үлэтигэр олохтоохтук ылсан, үлэтигэр-хамнаһыгар аныгылыы көрүүлэри киллэрэн иһэр. Биһиги Эмис нэһилиэгэр тахсан Дмитрий үлэтин-хамнаһы билистибит уонна кини тыа сиригэр хайа баҕарар киһи үлэлээн-хамсаан олоруон сөп диэн санаатын биһирии иһиттибит.


“Мин бэйэм Дьокуускай  куоракка улааппытым. Онно 31 нүөмэрдээх оскуоланы бүтэрбитим. Онтон төрдүм-төрүтүм Эмис буоллаҕа. Онон куораттан дойдубар тахса сылдьан, манна олохсуйар санаа киирбитэ. Ол кэлэн кэргэммин Ираны көрсөн, ыал буолан, билигин үс оҕолоохпут. Икки кыыс уонна дьэ муннубут бүөтэ, кэтэһиилээх уол оҕолоохпут. Манна кэргэним дьонун олохторугар дьиэлэнэн олоробут. Ааспыт сылтан сүөһү тутан саҕалаатыбыт. Хаһан да иккиэн ынах ыан көрбөтөхпүт. Ол да буоллар, тыа сиригэр сүөһү ииттэн хайа баҕарар олоруохха сөп эбит дии санаан хотон туттан, сүөһү ылан ииттэн эрэбит”, — диэн Дмитрий хайдах саҕалаабытын кэпсиир.

Эдэр киһи билигин туох  фермер да, урбаанньыт статуһа суох. Бастаан кыраттан саҕалаан, үлэлээн көрүөм диэн этэр. Билигин кини бэйэтин сүөһүтүн кытта эбии дьон сүөһүтүн ылан көрөр. Билиҥҥитэ онтон икки ынаҕа төрөөбүт. Сотору кэминэн бэйэлэрин ынахтара төрүөхтээх.

“Дьэ сотору төрүөхтээхтэр. Чугаһаттылар. Видеокамера туруорбутум олус үчүгэй. Камера уруккуттан баар этэ. Бастаан оҕолору көрө сылдьарга диэн анаан туруорбутум. Манна миэхэ олохтоох Афанасий Афанасьевич Бубякин сүбэ-ама, күүс-көмө буолбута. Онтон дьэ бу быйыл бу камераларбын хотон далын уонна иһин көрөргө көһөрдүм.

 

 

Туох да наһаа сөбүлээтим уонна. Ынах төрүүрүн саҕана сотору-сотору сүүр да сүүр буолбаккын, барытын дьиэ иһиттэн көрө олоробун. Аны сүөһү да босхо бардаҕына эмиэ абыраллаах. Дал иһигэр туох буола турарын эмиэ көстөр. Бэйэм барытыгар бэрээдэк баар буоларын сөбүлүүбүн”, — диэн Дмитрий астынан туран сэһэргиир.

Дьэ кырдьык да ол этиитин кини туттан-хаптан олороро көрдөрөр. Дал күрүөтэ-хаһаата, хотон иһэ ырааһа, гараһын иһэ барыта хаһаайын барыта орун оннугар буоларын сөбүлүүрүн көрдөрөр. Дмитрий эдэр киһи баҕа санаата киэниттэн, сырдыгыттан сөхтүбүт. Кини тыа сиригэр сүөһү көрөр олус табыгастааҕын, ылсан баран сөбүлээбитин, инникитин хайаатар да Амма улууһугар биир бастыҥ үлэлээх фермер буолуом диэн этэр. Маннык күүстээх, бэйэ күүһүгэр эрэнэн туран үлэлиир эдэр дьон баалларыттан киһи эрэ үөрэр.

“Билиҥҥитэ ханнык да Граҥҥа да, бырагыраамаҕа да киирсибэппин. Барыта кыраттан саҕаланар. Сыыйа-баайа үлэлээн, эбиллэн иһиэм. Быйыл хотоммун кэҥэтэбин. Нэһилиэкпитигэр сүөһү кыайан көрбөт дьонтон сүөһүлэрин ылан көрөр кооператив курдук буоларга олохтоох дьаһалтаны кытта кэпсэтэ сылдьабыт. Бу хаһаайыстыбабын тэринэрбэр миэхэ Эмиһим дьоно барыта күүс-көмө буолбуттара. Онон кинилэргэ махталым улахан”, — диэн этэр Дмитрий.

Далга ынах маҥырыыр, сылгы кистиир, хотон иһигэр бөтүүк хахаарар, кус мээтиргиир, олбуорга ыт үрэр… Бу барыта Дмитрий Пестерев баҕа санаата туоларыгар, инники сайдыытын түстүүр.

Эдэр үлэһит киһи туһунан өссө сиһилии “Амма олоҕо” хаһыакка сырдатыахпыт, кини санааларын билиһиннэриэхпит.

“Амма олоҕо” хаһыат

Читайте дальше