Эмис нэһилиэгэр Комсомол тэриллибитэ 106 сылын бэрт тэрээһиннээхтик бэлиэтээтилэр. Бу күнү бэйэлэрин биир дойдулаахтара, тыыл уонна үлэ бэтэрээнэ, сэбиэскэй-партийнай үлэһит, нэһилиэк комсомолецтарын өр кэмҥэ салайан, норуокка “Комсомол Дьөгүөрүнэн” биллибит Егор Захаров төрөөбүтэ 90 сылыгар анаан ыыппыттара туспа уратылаах буолла.
Тэрээһин түөлбэлэр хорунан комсомол туһунан ырыаны толорууларынан саҕаланна. Эҕэрдэ тылларын нэһилиэк баһылыга Прокопий Бубякин, Амма улууһун бэтэрээннэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Мария Захарова, Егор Егорович Захаров – Комсомол Дьөгүөр кыыһа Марфа Дмитриева, 1977-78 сс. нэһилиэк комсомолларын салайбыт Раиса Захарова тириэртилэр.
Бу күн комсомол төрүттэммитэ 106, үлэ, тыыл бэтэрээнэ, Эмис нэһилиэгин, Амма улууһун бочуоттаах олохтооҕо Егор Егорович Захаров- Хомсомуол Дьөгүөр төрөөбүтэ 90 сылыгар анаан түөлбэлэр икки ардыларыгар күрэх бэрт интэриэһинэйдик ааста. Ол курдук нэһилиэк түөрт түөлбэлэрэ урукку күүрээннээх күннэри санатар, ол кэмнэргэ төннөр киһи эрэ сэргии көрөр быыстапкатын туруордулар. Маны хас биирдиилэрэ тахсан көмүскээн, ханнык-туох маллар кэлэн турбуттарын, сорохторун историятын да кэпсээн ыллылар.
“Биһиги түөлбэ бу быыстапкаҕа бэлэмнэнэн букатын комсомолунан утуйар уонна уһуктар буола сырыттыбыт. Ампаардарбытыгар тахсан урукку харалла сытар малларбытын булан ыллыбыт. Дьоннорбутуттан хаалбыт чымадааннары, сундууктары хаһан, бу аҕалан туруордубут. Манна бэл билигин да үлэлиир баттах эрийэр бигудиттан саҕалаан, көбүөргэ, оҕо куукулаларыгар, иһиккэ хомуоска тиийэ барыта баар. Онон бу тэрээһин уруккубутун санаан ыларбытыгар наһаа үчүгэй буолла, түмүстүбүт, элбэҕи биллибит”, — диэн этэр “Аартык” түөлбэ олохтооҕо Нонна Ноговицына.
Быыстапканы сэргэ хаартыскаҕа түһэр зона сыаналанна. Бу кэнниттэн өссө хас биирдии түөлбэ музыкальнай нүөмэр биэрдэ. Ким ыллаата, ким хоһоон аахта. Ону кытта түөлбэ комсомолецтарын туһунан экраҥҥа көрдөрөн кэпсиир видеоролик диэн эмиэ биир түһүмэҕинэн киирбитэ олус интэриэһинэй буолла. Манна олорон сорохтор, “тыый, кини оннук эбит дии”, “эчи эдэрдэрин, кыраһыабайдарын” диэн саҥа аллайа, астына-дуоһуйа биир дойдулаахтарын туһунан сонуну билэ олордулар. Күрэх биир чаҕылхай, түмүктүүр түһүмэҕинэн ааспыт кэм таҥастарын таҥнан тахсан көрдөрүү буолла. Бары түөлбэлэр ханна саһан сыппыт таҥастарын, сорохтор төрөппүттэрэ кэппит соннорун, соппуоскаларын кэтэн, суумкаларын тутан тахсан сыана устун хаамтылар, көрөөччүлэри сэргэхситтилэр. Түмүккэ кыайыылааҕынан олус сэргэхтик кыттыбыт, Комсомол Дьөгүөр олорон ааспыт “Аартык” түөлбэтэ тахсыан таҕыста. Иккис миэстэ “Илгэ”, үһүс “Куду” уонна төрдүс миэстэ “Умсааннаах” түөлбэлэрэ буоланнар 5 000 солкуобай сертификатынан, онтон кыайыылаахтар Егор Егорович Захаров -Комсомол Дьөгүөр оҕолоро олохтообут 10 000 солк сертификатынан наҕараадаланнылар. Бирииһи нэһилиэк дьаһалтата уонна олохтоох Е.Захарова аатынан Олоҥхо дьиэтэ туруорбуттар.
“Тэрээһин олус үчүгэйдик ааста диэн биһиги олус үөрэбит. Сыалын-соругун толору ситтэ. Ол курдук дойдубут дьоно түөлбэлэринэн хомуллан, бэртээхэй диэн матырыйааллары түмэн аҕалан көрдөрдүлэр, кэпсээтилэр, быыстапкаҕа туруордулар. Бу барыта видеоҕа уһуллан историяҕа хаалла. Онон нэһилиэкпит историятын кэпсиир иккис кинигэ тахсыытыгар бэйэтэ биир туспа түһүмэҕинэн киирэр матырыйаал хомулунна. Биһиги аҕабыт, бэйэтин кэмигэр ыччаты кытта үлэҕэ таһаарыылаахтык үлэлээн Хомсомуол Дьөгүөр диэн аат иҥэриллибитэ. Кини быйыл төрөөбүтэ 90 сыла, бу Эмис комсомолларын туһунан историяны түмүүгэ төрүөт буолла диэхпин баҕарабын. Ол курдук бу бэлиэ датанан сибээстээн, оччотооҕу кэмҥэ үлэлээн ааспыт, ситиһиилэрдээх дьону ахтан-санаан ааспыттара олус истиҥ буолла. Кэрэхсэбиллээҕэ диэн оскуола оҕолоро кэлэн кыттыбыттара кинилэргэ урукку сылларга интэриэһи үөскэттэҕэ диэн эрэнэбин. Түөлбэнэн буолбута олус табылынна диэххэ наада. Кинилэр дьоннорун сырдатан, хаһыллыбакка сыппыт хопполорун хостоон, бэйэлэрин төрдүлэрин-уустарын өссө дириҥник билэн, өссө бэйэлэрин чугас дьону бу курдук тэрээһин тэрийэн эмиэ үйэтитиэххэ, сырдатыахха сөп эбит диэн өйдөбүл үөскээтэ. Биһиги онтон олус үөрэбит. Тэрээһиммит суолтата онно сыттаҕа дии. Онон бука бары бу тэрээһини ыытыыга кыттыспыт дьоммутугар биһиги Егор Егорович Захаров оҕолорун, дьиэ кэргэннэрин ааттарыттан дириҥ махталбытын тириэрдэбит”, — диэн Марфа Дмитриева санаатын тириэртэ.
“Егор Егорович Захаров чахчы Комсомол Дьөгүөр диэн ааттаныан ааттаммыта. Кини өр сыл ыччаттары кытта таһаарыылаахтык үлэлээбитэ. Бары олус убаастыыр, ытыктыыр этибит. Онон бу кини төрөөбүтэ 90 сылыгар оҕолоро олус бэртээхэйдик толкуйдаан тэрээһин ыыппыттара наһаа үчүгэй буолла. Бары оччотооҕу сылларбытын санаан ыллаан-туойан, кэпсэтэн, түөлбэнэн күрэххэ бары балаһыанньаны тутуһан кытынныбыт. Билигин дьону хамсатар наһаа ыараан турар. Ол да буоллар бу күн бары түмсэн бэртээхэй диэнник комсомол тэриллибитэ 106 сылын күүрээннээхтик бэлиэтээтибит. Урукку көхтөөх дьон син биир көхтөөхтөр. Манна өссө элбэх оскуола оҕото кэлэн кыттыбыта буоллар дии саныыбын. Биһигини көрөн, инникитин бэйэлэригэр эмиэ комсомол курдук тэрилтэ тэринэн үлэлэһэллэрэ наһаа үчүгэй буолуо эбит”, — диэн кыайыылаах “Аартык” түөлбэ олохтооҕо, уопсастыбанньык Наталья Константинова этэр.
Бу күн тэрээһин иннинэ биир үөрүүлээх түгэн буолан ааста. Ол курдук култуура дьиэтигэр саҥа эргийэр сыана киирбитин бэлиэтээн аалай лиэнтэ быһылынна. Манна даҕатан эттэххэ маннык сыана улууска соҕотох буолар. Атын өрөспүүбүлүкэ нэһилиэктэригэр да бука ахсааннаах буолуон сөп. Онон бу эмистэр бу Олоҥхо дьиэлэрин ситимигэр киирэн ылбыт биир улахан ситиһиилэрэ буолар.
“Амма олоҕо” хаһыат