Сахааччаҕа аналлаах быыстапка арылынна

Николай Захаров-Сахаачча аатынан оҕо спортивнай оскуолатыгар Сахааччаҕа анаммыт быыстапка турда. Маны чулуу тустуугу үйэтитэр үлэҕэ сүүрбэччэ сыл усталаах-туоратыгар үлэлээн кэлбит Виктория Жилиновна Владимирова түмэн дьон дьүүлүгэр таһаарда.

Быыстапка кыһыл лиэнтэтин “кырк” гына быһан аһар чиэһи улуус баһылыгар Степан Кузьмиҥҥа, Сахаачча бииргэ төрөөбүт балыһыгар  Анна Новгородоваҕа уонна быыстапка ааптарыгар Виктория Владимироваҕа биэрдилэр.

Балай эмэ баай ис хоһоонноох быыстапканы сэргии көрдүбүт. Манна Сахаачча оҕо сааһын сылларын, тустууга атаҕар бигэтик турбут кэмин сырдатар хаартыскалар, ахтыылар дьон болҕомтотун тарта. Ордук харах хатанар быыстапка матырыйаалларынан ааттыахха сөп – 7 кылаас үөрэнээччитэ Николай Захаров улууска аан бастакытын чөмпүйүөннээн ылбыт грамотата уонна 1973 сыллаахха ыччаттарга бүтүн сойуус турнирыгар бастаабыт диплома. Итини сэргэ спорду эдэр эрдэҕиттэн сырса сылдьан сырдатар биллэр-көстөр кыраайы үөрэтээччи Михаил Алексекв уонтан тахса альбома, былакаата быыстапка дьоһун экспонатынан буолла. Сахаачча туһунан күн бүгүн сэттэ кинигэ суруллан, хас даҕаны ырыа, хоһоон айыллан, киниэхэ аналлаах кэмпириэнсийэ, күрэхтэһии тэриллэн үйэтитэр үлэ күүстээхтик барар. Салгыы Сахаачча аатын ааттатарга, үйэтитэргэ үлэлиэхпит диэн улуус баһылыга Степан Кузьмин бүк эрэннэрдэ: “Улуус салалтатын аатыттан эрэннэрэбин Сахаачча аатын үйэтитэргэ өссө даҕаны үлэлэһиэхпит. Киэн туттар киһибит Сахаачча – Амма спортсменнарыгар угуйар сулус буолан спортка элбэх ситиһиигэ сирдээбитэ. Кини аатын сүгэр оскуола иитиллээччилэрэ өрөспүүбүлүкэ, Арассыыйа уонна аан дойду түһүлгэлэриттэн үгүс кыайыыны аҕала тураллар. Спортка үлэбит үтүө түмүктээҕин туоһута – быйыл Амма улууһа бастыҥ спортивнай улуус аатын ылбыппыт буолла. Бу, хас биирдии спортсмен, тириэньэр, спорт эйгэтин үлэһиттэрэ, улуус олохтоохторо бука бары сомоҕолоһон ылбыт кыайыыбыт, ситиһиибит”.

СӨ физическэй культуратын уонна спордун үтүөлээх үлэһитэ Михаил Алексеев Сахаачча аатын үйэтиитигэ бастаан үлэлэспит дьону ахтан ааста: “Үйэтитиигэ улахан оруолу биир маҥнайгынан ылбыт киһинэн Москубатааҕы физкультурнай институту туйгуннук үөрэнэн бүтэрбит Иван Аянитовы ааттыахха сөп. Кини оччолорго Николай Захаровы үгүс соҕуруу куораттарынан күрэхтэһиилэргэ илдьэ сылдьыбыта. Иван Афанасьевич көҕүлээһининэн Аммаҕа 1971, 1972 уонна 1973 сылларга сүүрбэччэ улуус кыттыылаах улахан күрэхтэһиилэр ыытыллыбыттара. Сахаачча аата Саха сиригэр киэҥник тарҕанарыгар Иван Кычкин диэн бэртээхэй суруналыыс үтүө өҥөлөөх. Кини суруйан хаалларбыт  ыстатыйалара күн бүгүн даҕаны биһиэхэ олус туһалаахтар. Сахаачча төрөөбүтэ 40 сылын көрсө, 15 сыллаах тохтобул кэнниттэн, 1988 сыллаахха турнир ыыппыппыт. Чурапчы, Таатта бөҕөстөрө кэлэн кыттыбыттара. Онтон ыла Сахаачча аатын үйэтитэр үлэлэр ыытыллан барбыттара. Кэлин тириэньэр Михаил Скрябин Сахаачча күрэҕин Арассыыйа календарнай былааныгар киллэртэрэн, Арассыыйа спордун маастарын биэрэр таһымнаах күрэхтэһиигэ кубулуйбута. Мин санаабар, Аммаҕа Сахаачча күрэҕин 13-15 саастаах оҕолорго ыытыллыахтаах. Оччоҕо эдэр тустууктарбыт маастарыстыбалара үрдүүрүгэр улахан тирэх буолуох этэ”.

Николай Захаров бииргэ төрөөбүт балта Анна Новгородова быыстапка көрөн-истэн сэргээбитин уонна махтала муҥура суоҕун эттэ: “Убайбыт аатын үйэтитиигэ үлэлиир дьоҥҥо Захаровтар дьиэ кэргэттэрин аатыттан махтанабын. Үйэтитиигэ элбэх үлэ ыытылынна. Кини доҕотторо, үөлээннэхтэрэ, Амма олохтоохторо, чуолаан оҕо спортивнай оскуолата улахан үлэни оҥорбуттарын бэлиэтиэхпин баҕарабын.  Сахаачча кылгас да буоллар чаҕылхай олоҕо, тустууга ситиһиитэ кэнчээри ыччат спорт үрдүк чыпчаалыгар угуйа тырымныыр сулус буола туруоҕар эрэнэбин”.

Олег ЕГОРОВ.

Читайте дальше