Ленин аатынан миллионер холкуос 100 сыллаах үбүлүөйдээх ыһыаҕар биир умнуллубат көрдөөх күрэҕинэн «Сайылык оонньуулара» буолла. Манна Сулҕаччы, Бөтүҥ, Абаҕа уонна Соморсун нэһилиэктэриттэн тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрэ хамаанда туруораннар көхтөөхтүк кытыннылар. Биэс түһүмэхтээх эстафетаҕа үлэҕэ сатабылларын, түргэн-тарҕан туттууларын, асчыттарын тургутан көрдөрдүлэр.
Старт бэриллээтин кытта бастакы күрэхтэһээччилэр бэрт түргэнник уһааттан биэдэрэҕэ уу баһаат, сүүрбэччэ миэтэрэ тэйиччи турар бөтүөҥҥэ дьалкыппакка сүүрэн тиийэн уу кутан силлиргэттилэр. Ол кэннэ эмиэ бэрт түргэнник төттөрү сүүрэн кэлээт уһааттан уу баһа охсоот, иккис биэдэрэлэрин толороот эмиэ бөтүөннэригэр сүүрдүлэр. Онуоха кинилэри күүтэн ох курдук оҥостон турбут иккис кыттааччылар тэлиэскэлэрин соспутунан 20 лиитирэлээх уулаах бөтүөннэрин соһон тигинэтэн аҕалааттарын кытта үһүс кыттааччы сэппэрээтэр хомуйар түбүгэр түстэ. Төрдүс түһүмэххэ от мунньааччылар кыраабыллара биир кэм күөрэҥнээн олордо, отторун субуулаан, лэкээлээн бэрт түргэнник бүтэрэн кэбистилэр. Дьэ, ол кэннэ бэһис кыттааччы күөрчэх ытыйан үллэҥнэттэ, итиэннэ дьүүллүүр сүбэ сандалытыгар күөрчэхтээх мааны бүлүүдэтин ууратын кытта күрэх түмүктэммитинэн ааҕылынна. Ити курдук биэс хамаанда бэриллибит түһүмэхтэри ситиһиилээхтик ааһаннар кыайыыга дьулуурдарын көрдөрдүлэр. Хамаандалар бириэмэҕэ күрэхтэһэр буоланнар ыксалга араас көрүдьүөс хамсаныылар да таҕыстылар, умнуллубат түгэннэр да баар буоллулар.
Түмүккэ «Бөтүҥ» хаһаайыстыба хамаандата кыайыылаах тахсан, Алексей Караканов салайааччылаах «Сэргэ» бааһынай хаһаайыстыба убаһатынан, итиэннэ Ленин аатынан холкуос ыанньыксыта, Герой Ийэ Мария Окорокова аатынан оҕолоро туруорбут тэлэбиисэр бириистэринэн наҕараадаланнылар. Иккис миэстэ Абаҕаттан «Илгэ» хаһаайыстыба хамаандата буолан, Ленин аатынан холкуос кылаабынай буҕаалтыра Дмитрий Старостин аатынан оҕолоро, сиэннэрэ туруорбут 50 000 солкуобай уу харчынан бирииһи туттуллар. Үһүс миэстэ Прокопий Нестеров уонна Маҥан Маайа сиэннэрин хамаандата таҕыста. Кутуковтар аймахтар аҕалара, Ленин аатынан холкуос ыанньыксыта, биэс уордьан кавалера Михаил Кутуков аатынан 25 000 солкуобайдаах бириистэрин туттуллар.
Маны таһынан бары кыттааччыларга анал ааттар иҥэрилиннилэр. “Дьүккүөрдээх кыттааччылар” – «Соморсун» хаһаайыстыба хамаандата, кинилэр Ленин аатынан холкуос ыанньыксыта, үлэ бэтэрээнэ Мария Анисимова аатынан 6000 солкуобай харчынан, итиэннэ Ленин аатынан холкуос ыанньыксыта Вера Петровна уонна сэрии бэтэрээнэ Николай Саввиннар ааттарынан оҥочо бириистэрин туттуллар. Соморсунтан Майя Давыдова “Эдэр отчут” анал аат хаһаайката буолан, «Марал» фирма бэлэҕин, итиэннэ Ленин аатынан холкуос ыанньыксыта, үлэ бэтэрээнэ Мария Софронова аатынан бирииһи тутта. “Сандалы остуол” анал аакка Вера Саввина сиэннэрэ соморсуннар буоланнар «Көмүлүөк» фирматтан иһит наборунан, итиэннэ Ленин аатынан холкуос ыанньыксыта, үлэ бэтэрээнэ, Сулҕаччы нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо Елена Кочаткина аатынан бирииһинэн наҕараадаланнылар. «Түргэн туттуулаах» кыттааччынан Сулҕаччы нэһилиэгиттэн Сулгачаана Крюкова буолан Пелагея Нестерева баһылыктаах хаһаайыстыба 5000 солкуобай уу харчынан бирииһин тутта. “Бастыҥ лэкээни” Абаҕаттан «Илгэ» тэрилтэ хамаандата оҥорон гриль бирииһинэн, итиэннэ Ленин холкуос ыанньыксыта Мария Николаева, холкуос тутаах үлэһитэ, салайааччы Петр Иванов ааттарынан бирииһи туттуллар. Сулҕаччы нэһилиэгин бааһынай хаһаайыстыбаларын үлэһиттэрин хамаандата “Кыйыыга дьулуурдарын” көрдөрөннөр «Соморсун» хаһаайыстыба кэллэктиибэ туруорбут ньирэй бириистэринэн наҕараадаланнылар.
Манна даҕатан эттэххэ, Ленин аатынан холкуос бастыҥ үлэһиттэрин ааттарынан бириистэри кинилэр оҕолоро, аймахтара, сиэннэрэ олохтооннор үбүлүөйдээх ыһыахха тус кылааттарын киллэрдилэр.
Вера ИВАНОВА