Абаҕа нэһилиэгинт “Түһүлгэ” үҥкүү коллектива 10 сыллаах үбүлүөйүгэр анаан “Айар түһүлгэ” диэн кэрэхсэбиллээх кэнсиэри дьонугар-сэргэтигэр бэлэх уунна. Түмсүүгэ нэһилиэк далбар хотуннара, эйэҕэс эбэлэр сылдьан үҥкүү кэрэ түһүлгэтин бар дьонноругар бэлэхтииллэр. Үбүлүөйдээх киэһэттэн киирбит үп анал байыаннай дьайыыга сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар көмөлөһөр фондаҕа ананна.
Бастакы төгүрүк кэм, 10 сыл иһигэр “Түһүлгэлэр” кэллэктиип быһыытынан түмүллэн, үүнэн-сайдан үгүс ситиһиилэрдэммиттэрэ үөрдэр, кэрэхсэтэр. Кинилэр айар үлэ умсулҕаныгар уйдаран тулалыыр эйгэлэрин сырдыгынан толорон дьон сүргэтин көтөҕөр аналлаахтар. Олоҕу күүскэ таптыырга, үйэлээх сырдыкка тардыһарга, кэрэни айа-тута, тарҕата сылдьарга хас биирдиибитигэр үтүө холобур буолаллар. Бу 10 сыл иһигэр бэйэ-бэйэни өйдөһөн, өйөһөн, түмсүүлээх кэлэктиип быһыытынан үүннүлэр – сайыннылар. Салайааччынан СӨ култууратын туйгуна Елена Тритонова айымньылаахтык үлэлии сылдьар.
“Түһүлгэ” бөлөх бэйэтэ туһунан актыыптаах. Ол курдук 10 сыл устата бу кэллэктиипкэ староста быһыытынан Елена Старостина иилээн-саҕалаан айар-тутар. Кэлэктиип хас биирдии кыттылааҕа айар үлэҕэ умсугуйан дьарыктанар, араас тэрээһиннэргэ кыттан, күрэхтэри кэрийэн, нэһилиэк уопсастыбаннай олоҕуттан туора турбаттар. Аһымал аахсыйаларга, субуотунньуктарга өрүү көхтөөхтүк кытталлар. Ону сэргэ чөл олоҕу тутуһан, бэйэ ис туругун чэбдигирдэр сыаллаах скандинавскай хаамыынан утумнаахтык дьарыктаналлар, бииргэ түмсэн, айылҕаҕа сылдьан, чугастык алтыһан күннээҕи олохторун бэйэлэрэ киэргэтэллэр, сэргэхситэллэр. Үҥкүүлэригэр көстүүм арааһын бэйэлэрэ тигэн, араас киэргэллэри ураннык оҥостон, кичэллээхтик уура сылдьаллар.
Үбүлүөйдээх тэрээһиннэригэр түмсүү чилиэннэрэ олус кичэллээхтик бэлэмнэнэн, айар киэһэ үрдүк таһымнаахтык ааста. Ол курдук, эбэлэрбит бэйэлэрин талааннаах тарбахтарынан оҥоһуллубут уран оҥоһуктарын, киэргэллэрин-симэхтэрин, таҥас – сап эгэлгэтин дьон дьүүлүгэр быыстапкаҕа туруордулар. Кэнсиэргэ 10 сыл тухары үҥкүүлээбит үҥкүүлэрин, истиҥ ырыалары бэлэх ууннулар. Кинилэр үөрүүлэрин тэҥҥэ үллэстэ, ыҥырыылаах ыалдьыт буолан Мээндиги нэһилиэгиттэн “Сырал” түмсүү, Чапчылҕан нэһилиэгиттэн “Далбар” үҥкүү бөлөҕө, Амма нэһилиэгиттэн “Үҥкүүлүүр Солобуода” бальнай үҥкүү бөлөҕө кэлэннэр ырыаларын-үҥкүүлэрин бэлэхтээтилэр. Ону таһынан Амма маанылаах куоластара Анна Матвеева, Евдокия Захарова, Сангима Романова, Ксения Татаринова, Александр Ушницкай ылбаҕай ырыаларынан киэһэни киэргэттилэр. Кэрэ-бэлиэ түгэҥҥэ, дьоннорун үөрдэн, ийэлэрин эҕэрдэлээн “Түһүлгэ” үҥкүү бөлөҕүн кыттыылаахтарыгар оҕолоро, аймахтара, үлэлээбит тэрилтэлэрэ тыыннаах сибэкки дьөрбөтүн үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттардылар.
Ону тэҥэ “Абаҕа нэһилиэгин” МТ баһылыгын солбуйааччы Степанида Гоголева, Амма улууһун култуураҕа управлениятын солбуйааччыта Людмила Обутова, Амма улууһун бэтэрээннэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Мария Захарова, Амма улууһун үһүс көлүөнэ оскуолатын салайааччыта Наталья Дьячковская, Үстүүн Нохсоороп аатынан Духуобунас киинин дириэктэрэ Екатерина Яковлева эҕэрдэ тылларын анаатылар, махтал суруктары, өйдөбүнньүк бэлэхтэри туттардылар.
“Түһүлгэ” кэллэктиип кыттыылаахтара бэйэлэрин сылаас илиилэринэн тикпит олбохторун, өйдөбүнньүк бэлиэлэрин ис — сүрэхтэриттэн кэлбит ыалдьыттарга бэлэх ууннуллар. Бу кэнсиэргэ киирбит үбү Анал байыаннай дьайыы фондатыгар биэрдилэр.
Юлия ЯКОВЛЕВА