Амма улууһун тыатын хаһаайыстыбатыгар биир тарбахха баттанар И.Я. Строд аатынан хаһаайыстыба тэриллибитэ үйэ аҥардаах үбүлүөйүн бэлиэтээтэ. Үбүлүөйү көрсө хаһаайыстыба историятын кэпсиир кинигэ күн сирин көрдө.
Саҥа сылы Абаҕа нэһилиэгэ үөрүүлээхтик көрүстэ. Ол курдук, Иван Яковлевич Строд аатынан сопхуос тэриллибитэ 50 сылын бэлиэтээтэ, ону сэргэ “Дойдум миэнэ Абаҕа” кинигэ 3 томун “Дойдум миэнэ Абаҕа. И.Я. Строд сопхуос 1974-2023 сс. историята” кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. 1974 с. тэриллибит И. Я. Строд аатынан сопхуос 50 үбүлүөйдээх сылын түмүктүүр үөрүүлээх тэрээһинигэр У. Г. Нохсоороп аатынан духуобунас киинэ толору дьонунан туолла. Манна бааллар урут И. Я. Строд аатынан сопхуоска үлэлээбит сааһырбыт, бэтэрээн үлэһиттэр: сүөһү көрөөччүлэр, мэхэньисээтэрдэр, исписэлиистэр, салайааччылар. Кинилэри сэргэ билигин үлэлии сылдьар И. Я. Строд аатынан хаһаайыстыба үлэһиттэрэ. Тэрээһин Кыайыы Знамятын долгуйа көрсүүнэн саҕаланна. Бары чуумпуран ол уордаах сэрии кыттыылаахтарын, тыыл үлэһиттэрин кэриэстээн ыллылар, Абаҕа нэһилиэгэ ол сэрии сылларыгар кыайыыны уһансыбытын ахтан санаан аастылар.
И. Я. Строд аатынан сопхуос үлэһиттэригэр анаммыт үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин министиэристибэтин исписэлииһэ Владимир Сыроватскай, СӨ “Саха сүөһүтэ” генофонда хааһына тэрилтэтин дириэктэрэ Александр Артемьев, Амма улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Колосов, улуус баһылыгын тыа хаһаайыстыбатыгар солбуйааччыта Ион Кононов уонна Абаҕа нэһилиэгин баһылыга Максим Семенов күндү ыалдьыт буолан кэлэннэр, И.Я. Строд хаһаайыстыба бэрэссэдээтэлигэр Василий Тимофеевка, ону тэҥэ хаһаайыстыбаҕа өр сылларга үлэлээбит, билиҥҥи кэмҥэ таһаарыылаахтык үлэлии сылдьар туруу үлэһиттэргэ истиҥ-иһирэх эҕэрдэ тылларын, үгүс наҕараадалары туттардылар. Үбүлүөйдээх киэһэни Амма улууһун бочуоттаах олохтооҕо, СӨ үтүөлээх зоотехнига, өр сылларга тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр үлэлээбит, “Дойдум миэнэ Абаҕа” кинигэ ааптара Маргарита Смитина иилээн-саҕалаан ыытта. Нэһилиэккэ сопхуос хаһан, хайдах тэриллибитин олус диэн бэрткэ сааһылаан, ол кэминээҕи хаартыскалары көрдөрөн, истиҥник-иһирэхтик ахтан – санаан, бары олус дуоһуйан ол ааспыт күүрүүлээх үлэ сылларын ахтан санаан аастылар.
Ити курдук, Василий Васильевич Тимофеев салайааччылаах Амма улууһун, Абаҕа нэһилиэгин биир бастыҥ тэрилтэтэ И.Я. Строд аатынан хаһаайыстыба 50 сыл устата тулуурдаахтык, дьулуурдаахтык күн бүгүнүгэр диэри үрдүк көрдөрүүлээхтик үлэлии олорорунан биһиги киэн туттабыт, махтанабыт.
Юлия ЯКОВЛЕВА