Сахабыт сиригэр бэлиэтэнэр Сылгыһыт күнүгэр сөп түбэһиннэрэн «Дьөһөгөйү миинэммин, дьоруолата дайабын! диэн дьөһөгөй оҕотун таптыыр, төрөппүттэригэр өрүү күүс-көмө буолар улуус оскуолаларын 6 — 8 кылааһын үөрэнээччилэрэ биэс киһиттэн турар хамаанда тэринэн О.П. Иванова-Сидоркевич аатынан оҕо сайдар киинигэр тоҕуоруһа муһуннулар.
Бу сонун күрэх сыалынан оҕону тыа хаһаайыстыбатыгар сыһыарыы, үлэнэн иитии, идэтин таларыгар күүс-көмө буолуу буолла. Оҕолор биэс мүнүүтэлээх дьиэҕэ сорудахха нэһилиэк сылгы тутар хааччахтарын туһунан видеоролик устан, үлэлэрин кэпсээн көмүскээтилэр. Маны сэргэ Амма 1№-дээх оскуолатын «Байылыат» уһаайбатыгар сыддьан, үлэтин билистилэр, боппуруостарга эппиэттээтилэр. Тыа хаһаайыстыбатын исписэлиистэрин кытары көрүстүлэр, хамаанданан оонньууга кытыннылар. Күрэх хас да түһүмэҕинэн ыытыллыбыта. Ол курдук бастаан кэмпириэнсийэҕэ кыттыбыттара, иккискэ «Отчут- масчыт оҕолор» видеоролик күрэҕэ ыытыллыбыта. Үөрэнээччилэри сыаналыыр дьүүллүүр сүбэҕэ улуус бааһынай хаһаайыстыбаларын Ассоциациятын бэрэссэдээтэлэ Александра Цыпандина, “Сахаагроплем” зоотехнига Олег Егоров, О.П. Иванова-Сидоркевич аатынан Амматааҕы айар сайдыы киинин иитэр-үөрэтэр үлэҕэ солбуйааччы Феврония Данилова үлэлээтилэр.
Уопсай түмүккэ I миэстэни Е.Е. Пахомов аатынан Болугур орто оскуолатын «Чыпчаал» хамаандата, II миэстэни А.Е. Кралин аатынан Абаҕа агро хайысхалаах орто оскуолатын «Росток» хамаандата ыллылар. Үһүс миэстэҕэ Үлэ Дьоруойа П.И.Яковлев аатынан Амма Наахара орто оскуолатын 8-с кылааһыттан Яна Егорова, Айдын Илларионов, Емельян Никифоров, 7-с кылааһыттан Амелия Алексеева, Дамир Мартынов кыттан ситиһии сиэтиилээх, 3-с миэстэ буолан кэлэн барыбытын үөртүлэр. Ону таһынан Анал ааттар туттарылыннылар. Ол курдук, «Удьуору утумнааччы» анал аат Абаҕа орто оскуолатын VIII кылааһын үөрэнээччитэ Миша Лазаревка, «Эдэр сылгыһыт» анал аат Эмис орто оскуолатын VI кылааһын үөрэнээччитэ Валера Неустроевка туттарылыннылар.
Үөрэнээччилэри иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччы Марина Макарова иилээн-салайан илдьэ сырытта. Биһиги үөрэнээччилэрбит иллэн кэмнэригэр ынах көрсөн, сылгы аһатан, дал ыраастаан чугас дьонноругар күүс-көмө буолаллар. Бу дьарыктарынан араас далааһыннаах күрэхтэргэ, ааҕыыларга ситиһиилээхтик кытталлар.
«Олус интириэһинэй тэрээһиҥҥэ сырыттыбыт. Сылгыны көрүү ыарахан үлэ. Сылгыһыт өҥүрүк куйааһы, кыһыҥҥы тымныыны аахсыбакка аттарын көрөр-истэр. Дьиҥ тулуурдаах эрэ дьоннор бу идэни талаллар. Кыра сылдьан сылгы хаары хаһан аһыырын олус интириэһиргээччибин. Сылгылар киһи саҥатын өйдүүр курдуктар. Сылгы этэ олус минньигэс, хаттата мааны ас. Быарын, хаһатын тоҥнуу сиир киһиэхэ сэниэ биэрэр. Сиэлинэн, кутуругунан арааһы барытын оҥорон атыылыыллар дии» – диэн күрэх кыттыылааҕа Емельян Никифоров үөрэ-көтө санаатын үллэһиннэ.
Дьиэ кэргэн оҕону кыра эрдэҕиттэн үлэҕэ үөрэттэҕинэ биллэн туран оҕо улаатан баран ханнык да үлэттэн толлон туруо суоҕа, олоххо бэлэм, үлэттэн куттаммат ыччат үүнэн тахсыа турдаҕа. Сахалар баарбыт тухары сылгыга сүгүрүйүү тохтуо суоҕа, удьуор утума салҕаныа диэн эрэниэҕин.
Ирина КОРЯКИНА-ОЛЕСОВА